Οι Παναγίες του Έβρου

Το Δεκαπενταύγουστο είναι μεγάλη γιορτή για όλη την Ορθοδοξία με ιδιαίτερη έμφαση στην Τήνο, στην Παναγία Σουμελά και στο Άγιο Όρος. Όμως και στον Έβρο η Παναγία τιμάται με ξεχωριστό τρόπο. Την παραμονή της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στις Φέρες και τον εμβληματικό ναό της Παναγίας Κοσμοσώτειρας τελείται Θεία Λειτουργία στην οποία χοροστατεί ο Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως και συμμετέχει πλήθος κόσμου, ενώ συγκλονιστική είναι και η περιφορά της θαυματουργής εικόνας.

Ο ναός που αποτελεί σύμβολο και σημείο αναφοράς και συνάντησης των απανταχού Θρακών, θεμελιώθηκε το 1.152 μ.Χ. από τον Ισαάκιο Κομνηνό, μετέπειτα Αυτοκράτορα του Βυζαντίου. Εδώ σύμφωνα με την Ελένη Γλύκατζη - Αρβελέρ βρίσκεται και ο τάφος του και αναζητείται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Έβρου η οποία κάνει παράλληλα σημαντική δουλειά στην αποκατάσταση του ιστορικού ναού και των αγιογραφιών του, που υπέφεραν κατά την οθωμανική περίοδο.

Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει να κάνουμε και στην εικόνα της Παναγίας της Τριφώτισσας που βρίσκεται στον μητροπολιτικό ναό του Αγίου Νικολάου. Η εικόνα αυτή που ανάγεται στον 13ο αιώνα, είναι σπάνιας τεχνοτροπίας, ξύλινη, ανάγλυφη, με τρεις όψεις, ιδιαίτερα χρώματα και τον Χριστό να απεικονίζεται ως μικρό παιδί και όχι ως βρέφος όπως συνηθίζεται. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι αποτελεί το σύμβολο των ανθρώπων που έφτιαξαν την σύγχρονη Αλεξανδρούπολη, ερχόμενοι ως πρόσφυγες από την γειτονική Αίνο και την Ανατολική Θράκη γενικότερα, διασώζοντας και φέρνοντας μαζί τους τα ιερά κειμήλια. Η αναπαράσταση της έλευσης της εικόνας στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, που γίνεται στα πλαίσια των "Ελευθερίων" είναι επίσης συγκλονιστική.

Εκτός από τα ιστορικά στοιχεία, τα τελευταία χρόνια ο Έβρος τιμώντας τη μνήμη της και εκτιμώντας βαθιά την χάρη της, απέκτησε και την δική του Παναγία, την "Παναγία του Έβρου". Ένας σύγχρονος ναός που έχει συνεχώς και περισσότερους επισκέπτες και βρίσκεται στην καρδιά μιας ακμάζουσας γυναικείας Μονής, στον παραλιακό ελαιώνα της Μάκρης.

Υπάρχουν πολλές ακόμα Παναγίες στον Έβρο, αλλά ένα εκκλησάκι που αξίζει κανείς να επισκεφθεί, είναι αυτό της Παναγίας Κρημνιώτισσας στην Σαμοθράκη. Σεμνό και κτισμένο πάνω στον απόκρημνο βράχο, με τη θέα του να προκαλεί δέος σε όποιον καταφέρει να ανεβεί μέχρι εκεί και νιώσει τον ουρανό να ενώνεται με την θάλασσα, ατενίζοντας το πανέμορφο Αιγαίο!