Ήταν πραγματικά δίσεκτο

 Το 2020 έφτασε στο τέλος του. Το αποχαιρετίσαμε χωρίς μαγκάλια, σπάζοντας την αγαπημένη μας παράδοση. Αυτό πάλι μας τρολλάρισε και μας αποχαιρέτισε με ζέστη και λιακάδα. Ωστόσο εμείς θα το θυμόμαστε για τις απροσδόκητες δυσκολίες και τις πρωτόγνωρες εμπειρίες που μας έφερε. Ήταν ένα δίσεκτο έτος, πραγματικά και μεταφορικά.

Αυτή μάλιστα η επιπλέον μέρα του, η 29η Φεβρουαρίου, ήταν η αρχή του κακού, καθώς ο κορωνοϊός έφτασε στη χώρα μας και στον Έβρο έφτασαν οργανωμένα χιλιάδες επίδοξοι λαθρομετανάστες. Η αντίδραση μας ήταν αποφασιστική και στα δύο μέτωπα, τόσο που εξέπληξε κι εμάς τους ίδιους. Χάρη στην στάση στρατού, αστυνομίας και λαού, ελάχιστοι εισβολείς κατόρθωσαν να περάσουν εκείνες τις μέρες το ποτάμι και η συντριπτική πλειοψηφία τους μετά από πόλεμο καπνογόνων, επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη. Όσο για τον κορωνοϊό, αντιμετωπίσαμε με πειθαρχία και προσοχή το πρώτο κύμα που μας έφερε ελάχιστα προβλήματα, ενώ γύρω μας γινόταν ο κακός χαμός.

Όμως και τα δυο μέτωπα παρέμειναν ανοικτά, το Πάσχα δεν γιορτάστηκε και το καλοκαίρι μας ήταν γεμάτο περιορισμούς. Οι λαθρομετανάστες συνέχισαν να περνούν, έστω και λίγοι σχεδόν καθημερινά, ενώ ο κορωνοϊός στο δεύτερο κύμα του έφερε πολύ περισσότερα κρούσματα και απώλειες. Το Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης ως το μοναδικό αναφοράς στην Περιφέρεια δέχτηκε μεγάλη και διαρκή πίεση, ενώ στα τέλη του χρόνου επλήγη βαριά και το προσωπικό του Νοσοκομείου Διδυμοτείχου.

Μετά από δυο λοκντάουν και δέκα μήνες περιοριστικών μέτρων, η οικονομία μας μπήκε πάλι στην εντατική. Αντί της προσδοκώμενης ανάπτυξης του 2% κλείνουμε τη χρονιά με ύφεση άνω του 10%, κάτι που κανένας δεν είχε προβλέψει. Η αγορά βρίσκεται στα όρια της κατάρρευσης και η ανεργία εκτός ελέγχου. Ο ιδιωτικός τομέας επιβιώνει με επιδόματα από το κράτος. Καμιά επένδυση δεν προχώρησε και τα έργα έχουν παγώσει. Τα έσοδα από τον τουρισμό, που αποτέλεσαν σανίδα σωτηρίας τα προηγούμενα χρόνια της ύφεσης, εξανεμίστηκαν. Μεγάλο πλήγμα δέχθηκε και ο κλάδος καφέ εστίασης που είχε προσελκύσει πολλές μικρές ιδιωτικές επενδύσεις και ήταν μια ανάσχεση στην ανεργία των νέων. Όλοι κατάλαβαν τώρα την αξία του πρωτογενή τομέα, στον οποίο ο Έβρος έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα, αλλά οι οικονομικοί κλάδοι δεν είναι κουμπιά να τα πατήσεις και να λειτουργήσουν. Τροχοί είναι και όταν αποφασίσεις να τους κινήσεις, θέλει πολύ κόπο και προσπάθεια μέχρι να αποδώσουν.

Μετάλλαξη έχει υποστεί μέσα στο 2020 και η συμπεριφορά μας, η κοινωνική μας ζωή, με μάσκες, με αποστάσεις, χωρίς μεγάλες συγκεντρώσεις, χωρίς εκκλησία, μεγάλες γιορτές, ακόμα και τελετές και μυστήρια. Με τον αθλητισμό και τον πολιτισμό στα τάρταρα. Με τηλεκπαίδευση, με έκρηξη στη χρήση του διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως και στο ηλεκτρονικό εμπόριο, που απέφερε όμως κατάρρευση των δικτύων διανομής εμπορευμάτων. Με την χρυσή μας επέτειο ελευθερίας να έχει περάσει χωρίς να μπορέσουμε να την τιμήσουμε. Με την επιτροπή για την ανάπτυξη της Θράκης να μην έχει λειτουργήσει καν.

Λένε πως το πιο βαθύ σκοτάδι είναι λίγο πριν την αυγή. Εμείς βλέπουμε φως στο βάθος του τούνελ, αλλά κανείς δεν μπορεί να μας περιγράψει με βεβαιότητα πως θα είναι η επόμενη μέρα. Μένουμε όρθιοι παρά τα χτυπήματα, κρατάμε ψηλά το κεφάλι και σηκώνουμε τα μανίκια. Ονειρευόμαστε ένα καλύτερο αύριο για μας, για τα παιδιά μας, για τον τόπο μας, για την πατρίδα. Ξέρουμε όμως ότι για να έρθει αυτό, θα χρειαστεί σκληρή εργασία και σπάσιμο των δεσμών και των στρεβλώσεων του παρελθόντος. Καλή δύναμη σε όλους!

Επιλέγουμε εβρίτικα προϊόντα

 

Μεγάλο πλήγμα έχει δεχθεί η οικονομία του Έβρου (όπως και όλης της Ελλάδας) την φετινή πολύ ιδιαίτερη χρονιά με τον κορωνοϊό και τα λοκντάουν που απέφεραν κλεισίματα αγοράς και επιχειρήσεων, μείωση της απασχόλησης, περιορισμό της κατανάλωσης και καταβαράθρωση του τουρισμού. Ακόμα και ο κλάδος καφέ-εστίασης που έδειξε ανθεκτικότητα τα προηγούμενα δύσκολα χρόνια των μνημονίων, φέτος κάνει την χειρότερη χρονιά του.

Ο τόπος μας στο παρελθόν είχε μια οικονομία που στηριζόταν στον πρωτογενή τομέα (γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία) στον οποίο είχε συγκριτικό πλεονέκτημα λόγω εκτάσεων, κλίματος, υδάτων και ακολουθούσε ο δευτερογενής τομέας με κάποιες σημαντικές βιομηχανίες που δυστυχώς μας άφησαν χρόνους, για διαφορετικούς λόγους η κάθε μιά (Αλλαντοβιομηχανία Θράκη, Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης, Κλωστήρια ΟΤΤΟ ΕΒΡΟΣ κλπ). Το μοντέλο αυτό στην πορεία μεταλλάχθηκε και ενισχύθηκε υπέρμετρα ο τριτογενής τομέας, ο οποίος αποδείχθηκε εξαιρετικά ευάλωτος σε συνθήκες κρίσης.

Το Επιμελητήριο Έβρου με την εφαρμογή του δεύτερου λοκντάουν διαπίστωσε εντονότερα από ποτέ άλλοτε ότι η πλειοψηφία των μελών του αντιμετωπίζει τεράστιο κίνδυνο επιβίωσης. Αποφάσισε λοιπόν και έθεσε άμεσα σε εφαρμογή μια καμπάνια στήριξης των τοπικών προϊόντων με επίκεντρο την δημιουργία ιστοσελίδας με τίτλο evros-brands.gr όπου θα παρουσιάζονται τα προϊόντα και οι επιχειρήσεις μας.

Είναι γεγονός ότι στον Έβρο παράγεται μεγάλη ποικιλία προϊόντων που χαρακτηρίζονται από υψηλή ποιότητα. Ωστόσο πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, αυτά είναι άγνωστα στο ευρύ κοινό, καταναλώνονται μόνο τοπικά και δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό. Οι υστερήσεις στους τομείς των δικτύων πωλήσεων, της συσκευασίας, της διαφήμισης, του branding σε συνδυασμό με τα αυξημένα κόστη μεταφορών και γραφειοκρατίας, αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες υστέρησης. Μεμονωμένες εξαιρέσεις κάποιων επιχειρηματιών, καθώς και το ηλεκτρονικό μας κατάστημα που συγκεντρώνει τα παραγόμενα προϊόντα στον Έβρο και τα διαθέτει μέσω του διαδικτύου σε όλη την Ελλάδα, βρίσκονται στην σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν αρκούν.

Η πρωτοβουλία του Επιμελητηρίου είναι αξιέπαινη, αν και καθυστερημένη. Από την επιτυχία της εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η σημερινή επιβίωση και η αυριανή προσδοκώμενη ανάπτυξη. Ελπίζουμε ότι η προσπάθεια αυτή θα γίνει διαρκής, θα αναβαθμισθεί και θα εμπλουτισθεί με την συμμετοχή των ίδιων των επιχειρήσεων. Θα πρέπει επίσης να συνοδευτεί με ισχυρή καμπάνια για την γενικότερη ενίσχυση του ονόματος Έβρος και ελπίζουμε ότι έτσι θα βρει ανταπόκριση από τους καταναλωτές. Τα προϊόντα μας το αξίζουν!

Κλείσαμε πάλι

 

Ο Έβρος όπως και όλη η χώρα, βρίσκεται από σήμερα Σάββατο 7 Νοεμβρίου, σε καθεστώς καθολικού κλεισίματος (λοκντάουν όπως έλεγαν και στο χωριό μας) λόγω της εκθετικής αύξησης των κρουσμάτων κορωνοϊού. Ο νέος ιός αποδείχθηκε πιο ανθεκτικός από ότι υπολογίζαμε και το δεύτερο κύμα που βρίσκεται σε εξέλιξη, πολύ πιο μαζικό από το πρώτο.

Καθώς όλα κρίνονται εκ του αποτελέσματος, πρέπει να πούμε ότι στο πρώτο κύμα τα είχαμε πάει απρόσμενα καλά και αξίζουν πολλά μπράβο. Ταυτόχρονα όμως είναι πια ξεκάθαρο ότι και το κράτος και οι πολίτες έχουν κάνει κρίσιμα λάθη από τις αρχές του καλοκαιριού και μετά. Και έτσι τώρα δεχόμαστε δυστυχώς τις συνέπειες αυτών των λαθών.

Ο νομός μας βρίσκεται ψηλά στους πίνακες κρουσμάτων και θνησιμότητας, καθώς έχει αρκετούς επιβαρυντικούς παράγοντες. Περιστοιχίζεται άλλωστε από Τουρκία και Βουλγαρία που έχουν μεγάλους αριθμούς κρουσμάτων, και από την Ροδόπη που πρωτοστάτησε στην αρχή του δεύτερου κύματος. Έτσι έχουμε καθημερινά δεκάδες νέα επιβεβαιωμένα κρούσματα, πολλά τεστ σε αναμονή αποτελεσμάτων και εκατοντάδες συντοπίτες μας σε καραντίνα, καθώς έχουν έρθει σε επαφή με κάποιο άτομο που έχει προσβληθεί.

Περίπου 70 ασθενείς με Covid-19 νοσηλεύονται σήμερα στο Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης, το οποίο δέχεται μεγάλη πίεση, καθώς είναι το μοναδικό αναφοράς σε όλη την Περιφέρεια ΑΜΘ. Το προσωπικό βρίσκεται στα όρια της αντοχής του και υπάρχουν πληροφορίες ότι υπάρχουν κρούσματα και σε αυτό, αν και δεν έχει βγει κάποια επίσημη ανακοίνωση. Η ανάγκη για ενίσχυση του με άμεσες προσλήψεις είναι μεγάλη αλλά δεν βλέπουμε να γίνεται κάτι. 

Επιπλέον οι εγκαταστάσεις και ο εξοπλισμός παρουσιάζουν τριτοκοσμικές εικόνες. Η διοίκηση κάνει προσπάθειες και μόλις κατάφερε να προσθέσει 6 νέες κλίνες ΜΕΘ. Ωστόσο παρά τις πολλές δωρεές ιδιωτών και επιχειρήσεων, το μεγάλο κτίριο χρήζει γενικής συντήρησης σε όλα τα επίπεδα. Η κακή κατάσταση μάς φέρνει στη μνήμη το έγκλημα του PSI και τα τεράστια ποσά που εξαφανίσθηκαν από τα ταμεία του.

Εκτός από τους ασθενείς που νοσηλεύονται στο ΠΓΝΑ, στην εντατική βρίσκεται και η οικονομία. Μετά από μια δεκαετία ύφεσης και καταστροφικών μνημονίων (που πήραν το δημόσιο χρέος στο 130% και το πήγαν στο 200%, ενώ απογείωσαν το ιδιωτικό χρέος), το 2020 θα κάνουμε κόντρα στις αρχικές αισιόδοξες προβλέψεις, νέο ρεκόρ ύφεσης με διψήφιο ποσοστό.

Όσοι στο νομό μας σήκωσαν τη σημαία της τουριστικής ανάπτυξης κόντρα σε άλλους τομείς, θα έχουν μάλλον αντιληφθεί ότι δεν πρέπει να βάζουμε όλα τα αυγά στο ίδιο καλάθι, ούτε να αρκούμαστε σε κούφιες εξαγγελίες. Ένα μείγμα που θα προέρχεται από όλους τους τομείς της οικονομίας και ειδικά από τον αδικημένο πρωτογενή στον οποίο έχουμε συγκριτικό πλεονέκτημα, μπορεί να αποφέρει πραγματικά βιώσιμη ανάπτυξη και μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε περιόδους κρίσης. Ας το έχουμε αυτό κατά νου στην επόμενη μέρα.

Δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε πότε θα έρθει αυτή. Τώρα καλούμαστε να κλειστούμε μέσα για να κάνουμε Χριστούγεννα. Όμως και στο πρώτο κλείσιμο ελπίζαμε να κάνουμε Πάσχα και τελικά δεν κάναμε. Είναι γνωστό ότι η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία, ωστόσο είναι προφανές ότι κάποιοι μας πουλάνε ελπίδα κι εμείς την αγοράζουμε και την πληρώνουμε πολύ ακριβά. Και όταν αυτή αποδειχθεί αβάσιμη, τότε είναι φυσικό να έρχεται η απογοήτευση και ο θυμός.

Περιπέτεια στη Δαδιά

Τις τελευταίες μέρες επισκεφθήκαμε δυο φορές τη Δαδιά, μετά από πολύ καιρό. Συναντηθήκαμε με ενδιαφέροντες ανθρώπους, απολαύσαμε θρακιώτικη φιλοξενία και είχαμε την ευκαιρία να περπατήσουμε στο μοναδικό δάσος, θαυμάζοντας την ξεχωριστή χλωρίδα και πανίδα του Εθνικού Πάρκου. Ο καιρός ήταν ιδανικός και ο εντυπωσιακός μαυρόγυπας μάς τίμησε κάνοντας κύκλους πάνω από τα κεφάλια μας!

Στο Dadia Forest Inn δοκιμάσαμε με έκπληξη την καλύτερη πίτσα, φτιαγμένη εξ ολοκλήρου με εβρίτικα υλικά (αλεύρι Πολιάς, κασέρι Σαμοθράκης, καβουρμάς Σουφλίου κλπ) και σας συστήνουμε ανεπιφύλακτα να τη δοκιμάσετε κι εσείς (φτιάχνεται κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή). Για πρωινό δε, σερβιριστήκαμε έναν υπέροχο θρακιώτικο τραχανά λαχανικών που συνοδευόταν από σουφλιώτικο τυρί φέτα και ζυμωτό ψωμί, έναν συνδυασμό γεμάτο γεύσεις, αρώματα και δυνάμεις που σου απογειώνουν τη μέρα!

Υπεύθυνη για αυτά μια νεαρή και υπερδραστήρια κοπέλα, η Δήμητρα που ανέβηκε γεμάτη όνειρα από την Αλεξανδρούπολη στη Δαδιά το 2014, ακολουθώντας μια διαδρομή αντίθετη από τα συνηθισμένα. Λίγο αργότερα, το 2017 την ακολούθησε και ο Γιάννης που ήρθε από τη Θεσσαλονίκη και οι δυο τους ζούνε πλέον μαζί μια καθημερινή περιπέτεια αντιμετωπίζοντας ύφεση, κορωνοϊό και άλλα πολλά... Ωστόσο δεν το βάζουν κάτω και επιμένουν με χαμόγελο να προσπαθούν για την υλοποίηση των πολλών ιδεών τους για τον τόπο.

Προσπάθειες σαν τη δική τους, κανονικά θα έπρεπε να στηρίζονται με κάθε τρόπο από πολίτες και Πολιτεία, φορείς και επιχειρήσεις του τόπου. Αντ΄αυτού βρίσκονται συνεχώς αντιμέτωποι με εμπόδια, ανθρώπους, νοοτροπίες του παρελθόντος. Πράγματα που οδήγησαν όλους τους νέους μας να προσπαθούν να μπουν στο δημόσιο ή να φεύγουν για το εξωτερικό με αποτέλεσμα την ερήμωση των χωριών μας. Έτσι η πανέμορφη ενδοχώρα του νομού μας ζει ήδη μια ραγδαία δημογραφική συρρίκνωση και την επακόλουθη έλλειψη εργατικού δυναμικού που οδηγεί κι αυτή με τη σειρά της σε μείωση παραγωγής και οικονομική επιδείνωση, ένας πραγματικός φαύλος κύκλος. Έχει κανείς ιδέα, από τους ασχολούμενους με τα κοινά, πως θα αντιμετωπιστεί αυτό; Και τι εννοούμε στον Έβρο όταν μιλάμε για τουριστική ανάπτυξη;

Ο τόπος μας έχει όλες τις προδιαγραφές να αποτελέσει παγκόσμιο πόλο έλξης για όσους αγαπούν τη φύση, τα πουλιά (εκατομμύρια bird watchers σε Αγγλία, Αμερική και αλλού), την παράδοση, τον πολιτισμό, την γαστρονομία. Θα μπορούσε να είναι ένας κορυφαίος προορισμός οικοτουρισμού με δωδεκάμηνη διάρκεια και να συνδυάσει την ανάπτυξη του τουρισμού με την προστασία του περιβάλλοντος και την ανάπτυξη και άλλων κλάδων της οικονομίας όπως τα τρόφιμα, τα ποτά, το μετάξι κλπ.

Ένα τουριστικό πακέτο που θα συμπεριλαμβάνει για παράδειγμα το Εθνικό Πάρκο της Δαδιάς, το Δέλτα του Έβρου, τη Λευκίμμη, το Τυχερό και το Σουφλί θα ήταν κάτι πολύ ιδιαίτερο και ιδανικό για τους επισκέπτες που επιθυμούν να έρθουν κοντά στη φύση και να ηρεμήσουν πραγματικά. Ωστόσο κι αυτό αδυνατούμε να το παρέχουμε καθώς επικρατούν η αδυναμία συνεργασιών, η στενομυαλιά και οι κοντόφθαλμες ή ιδιοτελείς επιλογές.

Εβρίτικες κολοκύθες

 

Μπορεί στην Αμερική από όπου προέρχεται ως φυτό, η γνωστότερη χρήση της να είναι διακοσμητική και ιδιαίτερα για τη γιορτή του halloween, στον Έβρο ωστόσο η κίτρινη κολοκύθα θεωρείται ένα πολύτιμο τρόφιμο που μας χαρίζει βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, φυτικές ίνες και πρωτεΐνη σε συνδυασμό με ελάχιστες θερμίδες. Μια γλυκιά απόλαυση που ταυτόχρονα ενισχύει την υγεία μας και την άμυνα του οργανισμού μας.

Αυτό το διαπίστωσαν οι πρώτοι κάτοικοι της Ορεστιάδας έναν αιώνα πριν, όταν στη νεαρή πόλη η ποιότητα του νερού ήταν κακή με αποτέλεσμα σοβαρά γαστρεντερικά προβλήματα στον πληθυσμό. Παρατήρησαν λοιπόν ότι η βρώση της κολοκύθας και ιδιαίτερα των σπόρων της είχαν ευεργετικές συνέπειες. Από τότε η κολοκύθα έγινε παράδοση στην περιοχή, καλλιεργείται συστηματικά και αξιοποιείται με πολλούς τρόπους δίνοντας μας αρκετά παράγωγα προϊόντα.

Βοηθάνε σε αυτό τα παρέβρια χώματα που είναι από τη φύση τους πολύ πλούσια σε κάλιο. Έτσι η καλλιέργεια αποδίδει εξαιρετικά αποτελέσματα και παρουσιάζει ελάχιστα προβλήματα. Κατά καιρούς μάλιστα εμφανίζονται εντυπωσιακές υπερμεγέθεις κολοκύθες με βάρος άνω των 40 κιλών! Οι πολύτιμοι σπόροι συλλέγονται κάθε χρόνο και αξιοποιούνται για νέα φύτευση, χωρίς να χρειαστεί να καταφεύγουμε σε υβρίδια ή προϊόντα εργαστηρίων. Βοηθούν σε αυτό και οργανώσεις όπως το Πελίτι και οι Σπορίτες που συλλέγουν και παρέχουν σπόρους δωρεάν, όπως και αρκετοί Εβρίτες που επιλέγουν την εύκολη και αποδοτική καλλιέργεια της κίτρινης κολοκύθας στα κτήματα και τους μπαχτσέδες τους.

Η συλλογή των καρπών ξεκινάει στο τέλος Αυγούστου και φτάνει μέχρι τον Οκτώβριο. Την ίδια εποχή εμφανίζονται στους πάγκους των οπωροπωλείων και των λαϊκών αγορών, από όπου μπορούν να τις προμηθευτούν οι καταναλωτές. Ευτυχώς η σάρκα της μπορεί να να συντηρηθεί στην κατάψυξη και έτσι να την απολαμβάνουμε όλο τον χρόνο. Η συνηθέστερη χρήση της είναι στην υπέροχη γλυκιά κολοκυθόπιτα, αλλά μπορεί επίσης να μπει σε αλμυρή πίτα, ενώ τα τελευταία χρόνια γίνεται της μόδας και η κολοκυθόσουπα βελουτέ. Αποτελεί επίσης ένα από τα βασικά συστατικά του περίφημου θρακιώτικου τραχανά που είναι μια γευστική και αρωματική διατροφική βόμβα, ιδανική για τον χειμώνα, κατάλληλη για μικρούς και μεγάλους, πρωί και βράδυ!

Υπάρχουν και αρκετά παράγωγα προϊόντα που μας παρέχουν εβρίτικες επιχειρήσεις και αξίζει να δοκιμάσετε:

- Κολοκυθόσπορος "Νυχάκι" από την Deka nuts (τα γνωστά άσπρα σπόρια).

- Κολοκυθόσπορος "Νυχάκι" ανάλατος από την Deka nuts επίσης, για όσους αποφεύγουν το αλάτι.

- Ψύχα κολοκυθόσπορου από τη Βήρα.

- Πάστα κολοκυθόσπορου από τον Γιαχανά, για αυτούς που βαριούνται να ανοίγουν τα σπόρια.

- Πάστα κολοκυθόσπορου από τη Βήρα.

- Πρωτεΐνη κολοκυθόσπορου από τον Γιαχανά, σκόνη με φυσική φυτική πρωτεΐνη σε ποσοστό 50%, εξαιρετική για όσους γυμνάζονται συστηματικά.

- Πέννες ζέας με κολοκυθόσπορο, θρεπτικό και υγιεινό ζυμαρικό με ελάχιστη γλουτένη από τη Ζεάπετρα.

- Κολοκυθέλαιο από τον Γιαχανά, υπέροχο λάδι σε χρώμα και γεύση που μπορεί να μπει στις πράσινες σαλάτες ή σε σούπες και σως.

- Βιολογικό κολοκυθέλαιο από τη Thrakiland, πίνεται και σκέτο με ευεργετική επίδραση στο γαστρεντερικό και τον προστάτη.

- Ρόφημα κολοκυθόσπορου από τον Γιαχανά, με ευεργετική επίδραση σε νεφρά, ουροποιητικό, αντιμετώπιση ουρολοιλώξεων.

- Γλυκιά κολοκυθόπιτα, έτοιμη κατεψυγμένη από τη ΓΑΙΑ, τον γυναικείο συνεταιρισμό Τριγώνου.

- Ριτσέλι, παραδοσιακό γλυκό του κουταλιού με υπέροχη γεύση, επίσης από τη ΓΑΙΑ.

- Γλυκός τραχανάς, κόκκινος χειροποίητος από το Οικοτεχνείον Θεράπειον.

- και τελευταία ανακάλυψη, μια γευστικότατη έκπληξη: μαρμελάδα κολοκύθα από το Θεράπειον!

Και βέβαια όσοι έχουν καλλιτεχνικές ευαισθησίες μπορούν στο τέλος να χρησιμοποιήσουν τη σκληρή φλούδα, φτιάχνοντας φωτιστικά, διακοσμητικά, δίσκους, γλάστρες και ότι άλλο φανταστούν. Τίποτα δεν πετιέται από αυτό το υπέροχο δώρο της εβρίτικης φύσης.

Σεπτέμβριος στις παραλίες

 

Στο παρελθόν, το όμορφο αλλά μικρό καλοκαίρι της Αλεξανδρούπολης διακοπτόταν απότομα την επόμενη του δεκαπενταύγουστου. Ξαφνικά οι γεμάτες κόσμο και ζωντάνια παραλίες, ερήμωναν και οι Εβρίτες μάζευαν στο πατάρι τα μπανιερά τους και άρχιζαν να προετοιμάζονται για τη νέα σχολική χρονιά, ευχόμενοι αλλήλους "καλό χειμώνα". Για τους λάτρεις της θάλασσας αλλά και για τους επισκέπτες της περιοχής, αυτή ήταν μια ενοχλητική συνήθεια που περιόριζε το εβρίτικο καλοκαίρι σε δυο μήνες μόλις, με αρνητικές ψυχολογικές και οικονομικές συνέπειες.

Τα τελευταία χρόνια όμως, όλο και περισσότεροι ήταν οι τολμηροί που παραβίαζαν τη συνήθεια αυτή και απολάμβαναν την υπέροχη θάλασσα στα τέλη Αυγούστου και στις αρχές του Σεπτέμβρη. Το φαινόμενο αυτό σιγά-σιγά πύκνωσε, η παλιά συνήθεια ξεχάστηκε και οι παραλίες είτε κοντά στην πόλη, είτε μέχρι τα Δίκελλα και την Μεσημβρία είναι φέτος ακόμα γεμάτες κόσμο που αρνείται να αποχωριστεί πρόωρα το καλοκαίρι. Ένα καλοκαίρι που όμως ήταν διαφορετικό από τα άλλα, καθώς σκιάστηκε από την πανδημία του κορωνοϊού με τα περιοριστικά μέτρα, την καθίζηση του τουρισμού και την επακόλουθη οικονομική ύφεση. Ίσως κι αυτά συντέλεσαν στην αύξηση του κόσμου στις παραλίες, καθώς η θάλασσα αποτέλεσε για πολλούς μια ευκαιρία για εκτόνωση, διασκέδαση, ψυχαγωγία και μάλιστα με ελάχιστο ή μηδενικό κόστος και χωρίς μάσκες. Και από ότι φαίνεται δεν χόρτασαν ακόμα και προσπαθούν να εκμεταλλευτούν και την τελευταία ευκαιρία να γεμίσουν μπαταρίες εν όψει του επικείμενου χειμώνα.

Εκτός αυτών όμως, σημαντικός παράγοντας για την αλλαγή της συμπεριφοράς αποτελεί και η συνεχής αύξηση της θερμοκρασίας. Τα τελευταία χρόνια οι μετρήσεις είναι πιο πάνω από τις καταγεγραμμένες ιστορικά θερμοκρασίες της περιοχής και φέτος σπάνε ρεκόρ καθώς ο Σεπτέμβρης μπήκε με καύσωνα αγγίζοντας τους 37 βαθμούς και προβλέπεται να συνεχίσει μέχρι το τέλος με καθημερινές υψηλές θερμοκρασίες γύρω στους 30 βαθμούς. Ακόμα και το νερό της θάλασσας του Θρακικού πελάγους βρίσκεται σήμερα στους 26 βαθμούς, διαμορφώνοντας έναν ιδανικό συνδυασμό που κάνει τις βουτιές του Σεπτεμβρίου πιο απολαυστικές και από αυτές του Ιουνίου.

Γράφημα από το accuweather.com

Έπεσαν οι υπογραφές (πάλι)

Με κάθε επισημότητα και με την παρουσία των Πρωθυπουργών της Ελλάδας και της Βουλγαρίας, Κυριάκου Μητσοτάκη και Μπόικο Μπορίσοφ, πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα 24 Αυγούστου στο Ζάππειο Μέγαρο, η τελετή υπογραφών για τη συμμετοχή της Bulgartransgaz με 20% στο μετοχικό κεφάλαιο της GASTRADE, της εταιρίας που δρομολογεί την υλοποίηση του έργου πλωτού σταθμού φυσικού αερίου LNG στην Αλεξανδρούπολη.

Την συμφωνία υπέγραψαν εκ μέρους της Gastrade η Πρόεδρος Ελμίνα Κοπελούζου και εκ μέρους της Bulgartransgaz ο Διευθύνων Σύμβουλος Βλαντιμίρ Μαλίνοφ. Παράλληλα υπογράφηκε και το νέο συμφωνητικό μετόχων το οποίο συνυπέγραψαν οι εκπρόσωποι της Gaslog και της ΔΕΠΑ Εμπορίου. Η συμφωνία αυτή είχε υπογραφεί και πάλι στις 8 Ιανουαρίου στην Βουλγαρία, οπότε επί της ουσίας δεν έχουμε κάτι νέο. Μεσολάβησε στις 24 Μαρτίου η πετυχημένη ολοκλήρωση του δεσμευτικού market test με συμμετοχή ελληνικών και διεθνών εταιριών που εξέφρασαν ενδιαφέρον για ποσότητες 2,6 δισ.κυβ.μέτρων φυσικού αερίου ανά έτος. Το έργο προβλέπεται να έχει δυνατότητα παροχής 5,5 δισ.κυβ.μέτρων φυσικού αερίου ανά έτος, το οποίο θα προωθείται στην ελληνική αγορά αλλά και στη Βουλγαρία μέσω του υπό κατασκευή αγωγού IGB. Από εκεί θα προωθείται σε άλλες χώρες των Βαλκανίων και της ανατολικής Ευρώπης, εξασφαλίζοντας πλουραλισμό στις πηγές προέλευσης και βελτιώνοντας την ασφάλεια και την ανταγωνιστικότητα.

Στη σημερινή τελετή δεν ανακοινώθηκε το ποσό (τίμημα εξαγοράς), ούτε ο τρόπος καταβολής, ενώ δεν λέχθηκε κάτι νεώτερο για τον 5ο μέτοχο που αναζητείται ώστε να ολοκληρωθεί το μετοχικό σχήμα. Όσο για το χρονοδιάγραμμα, η έναρξη λειτουργίας που στο παρελθόν είχε ανακοινωθεί για το 2021, τώρα πάει για τις αρχές του 2023. Στις δηλώσεις του ο Έλληνας Πρωθυπουργός επεσήμανε τα οφέλη της ειρηνικής συνύπαρξης (την ώρα που στη νοτιοανατολική Μεσόγειο μυρίζει μπαρούτι) και της οικονομικής συνεργασίας, τον στόχο της απεξάρτησης της Ελλάδας από τον λιγνίτη μέχρι το 2028 και την φιλοδοξία να μεταβληθεί το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης σε "ενεργειακό κόμβο παγκόσμιας εμβέλειας". Ικανοποιημένος και ο Βούλγαρος Πρωθυπουργός που μετατρέπει την χώρα του σε κόμβο διανομής ενέργειας αφού παίζει παράλληλα και με τη Ρωσία και με την Τουρκία. Χαρούμενος και ο Αμερικανός Πρέσβης Τζέφρυ Πάιατ που ήταν παρών στην τελετή, λίγες μέρες πριν ολοκληρώσει το πληθωρικό του έργο στη χώρα μας.

Παρών στο Ζάππειο και ο νέος Δήμαρχος Αλεξανδρούπολης Γιάννης Ζαμπούκης που δήλωσε πως ήταν τιμή του να παραβρεθεί στην τελετή και εκτίμησε ότι "η χωροθέτηση του έργου στην Αλεξανδρούπολη θα ενισχύσει τον γεωπολιτικό χαρακτήρα της περιοχής και θα την καταστήσει ενεργειακό κόμβο, τονώνοντας την δυναμική ανάπτυξης της". Το σημαντικό αυτό έργο φαίνεται πως προχωράει αποφασιστικά (έστω και με κάποιες καθυστερήσεις) προς την υλοποίηση του, ωστόσο υπάρχει ένα έλλειμμα ενημέρωσης της τοπικής κοινωνίας ως προς τα άμεσα και έμμεσα οφέλη της επένδυσης αυτής, αλλά και στις μεγάλες αλλαγές που θα επιφέρει στον χαρακτήρα της πόλης, τις επιπτώσεις σε τουρισμό, αλιεία και άλλους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας, καθώς και τους κινδύνους ως προς την ασφάλεια και το περιβάλλον. Φαίνεται πως κάποιοι δεν έχουν διάθεση για ολοκληρωμένη ενημέρωση, γιατί υπάρχει προηγούμενη αρνητική εμπειρία...

Μικρό καλάθι

Η σύσταση διακομματικής κοινοβουλευτικής επιτροπής για την ανάπτυξη της Θράκης, ήταν μια ιδέα του βουλευτή Ροδόπης Ευριπίδη Στυλιανίδη για την οποία αγωνίστηκε πολλά χρόνια. Το 2014 μάλιστα μάζεψε υπογραφές και κατέθεσε την πρόταση του στη Βουλή, αλλά η κυβερνητική αλλαγή του χάλασε τα σχέδια. Δεν το έβαλε κάτω όμως και στην πρόσφατη επίσκεψη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην Κομοτηνή, του έθεσε και πάλι την πρόταση. Ακολούθησαν τα γεγονότα στον Έβρο που έφεραν την Θράκη στο προσκήνιο των εξελίξεων και ανέδειξαν την ανάγκη να γίνει για την Ελλάδα ένα ισχυρό προπύργιο και όχι ένας αδύναμος κρίκος. Ο Πρωθυπουργός υιοθέτησε την πρόταση και στις αρχές Ιουλίου ζήτησε από τον Πρόεδρο της Βουλής να προχωρήσει στην συγκρότηση της. Αυτή τη φορά όλα τα κόμματα συμφώνησαν, αν και δεν έλειψαν κάποιες επιφυλάξεις.

Η επιτροπή συγκροτήθηκε άμεσα και τα 25 μέλη της είναι: Χρήστος Δερμεντζόπουλος, Τάσος Δημοσχάκης, Δημήτρης Καιρίδης, Σταύρος Κελέτσης, Όλγα Κεφαλογιάννη, Μακάριος Λαζαρίδης, Ντόρα Μπακογιάννη, Φωτεινή Πιπιλή, Θοδωρής Ρουσόπουλος, Ευριπίδης Στυλιανίδης, Σπύρος Τσιλιγγίρης, Τάσος Χατζηβασιλείου, Διονύσιος Χατζηδάκης (από ΝΔ), Σία Αναγνωστοπούλου, Δώρα Αυγέρη, Νατάσα Γκαρά, Χουσεϊν Ζεϊμπέκ, Γιώργος Κατρούγκαλος, Νίκος Φίλης, Δημήτρης Χαρίτου (από ΣΥΡΙΖΑ), Ανδρέας Λοβέρδος, Γιώργος Παπανδρέου (από ΚΙΝΑΛ), Ιωάννης Δελής (από ΚΚΕ), Κωνσταντίνος Μπούμπας (από Ελληνική Λύση) και Σοφία Σακοράφα (από ΜεΡΑ25).

Στην πρώτη συνεδρίαση της επιτροπής στις 28 Ιουλίου στην αίθουσα "Ελευθέριος Βενιζέλος" της Βουλής, εξελέγη Πρόεδρος η Ντόρα Μπακογιάννη και συγκροτήθηκαν δυο ομάδες εργασίας, η μια για θέματα οικονομικά-αναπτυξιακά και η άλλη για θέματα θεσμικά. Μια πρόταση για τρίτη ομάδα εργασίας για διασυνοριακά θέματα, βρήκε αντιδράσεις από την πλευρά του ΣΥΡΙΖΑ και δεν προχώρησε. Η επιτροπή έχει χρονοδιάγραμμα εργασιών έξι μηνών, θα συνεδριάζει 2 φορές το μήνα, θα ζητήσει άμεσα προτάσεις από τα Επιμελητήρια, θα επισκεφθεί την περιοχή τον Νοέμβριο και θα συνομιλήσει με φορείς, ενώ θα δεχθεί και προτάσεις από πολίτες σε ηλεκτρονική πλατφόρμα (πρόταση του νεαρού Εβρίτη βουλευτή Χρήστου Δερμεντζόπουλου).

Όπως είπε η Πρόεδρος αμέσως μετά την εκλογή της, στόχος είναι να καταρτιστεί ένα πόρισμα που να μην είναι ευχολόγιο, να μην είναι ένα άθροισμα αιτημάτων, αλλά να είναι προτάσεις υλοποιήσιμες. Ο κ. Στυλιανίδης από τη μεριά του ευχαρίστησε τον Πρωθυπουργό, συνεχάρη την Πρόεδρο και δήλωσε ότι "εν όψει της κρίσιμης περιόδου που ξεκινά, είναι σημαντικό για την πατρίδα μας να δημιουργήσουμε μια στέρεη βάση εθνικής συνεννόησης, ώστε η Θράκη μας να αναπτυχθεί οικονομικά διεκδικώντας το μερίδιο που της αντιστοιχεί από το πακέτο των 32 δις δημιουργώντας αντίστοιχες θέσεις εργασίας, να ενισχυθεί δημογραφικά, να αναδειχθεί διεθνώς και να θωρακιστεί εθνικά."

Για τους Θρακιώτες που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της πατρίδας και ταυτόχρονα στην τελευταία θέση της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας, η δημιουργία της επιτροπής αυτής έγινε δεκτή με πολύ συγκρατημένη αισιοδοξία και επιφυλάξεις. Δεκαετίες ανεκπλήρωτων υποσχέσεων και εξαγγελιών για περιφερειακή ανάπτυξη και αποκέντρωση που αντ΄αυτού οδήγησαν σε ένα υδροκέφαλο κράτος και τους νέους μας σε εσωτερική και εξωτερική μετανάστευση, κάνουν δικαιολογημένη αυτή τη στάση. Επιπλέον υπάρχει και το ιστορικό μιας αντίστοιχης επιτροπής του 1992 της οποίας το ενδιαφέρον πόρισμα (το διαβάζουμε εδώ) έμεινε στα χαρτιά ή υλοποιήθηκε εν μέρει, στρεβλά και καθυστερημένα. Για αυτούς αλλά και για αρκετούς άλλους ακόμα λόγους κρατάμε μικρό καλάθι και ευχόμαστε να τους φωτίσει ο Θεός και να αντιληφθούν το πατριωτικό τους καθήκον.

Κακός γείτονας

Καλύτερα να έχεις ένα κακό χρόνο παρά ένα κακό γείτονα, λέει μια παροιμία. Όσοι μένουν σε ένα διαμέρισμα, σε μια μονοκατοικία ή έχουν ένα εξοχικό και τους έχει τύχει κακός γείτονας, καταλαβαίνουν πολύ καλά πόσο σοφή είναι. Παρατηρήσεις, ενοχλήσεις, απειλές, παράλογες απαιτήσεις, κατασκοπίες, κουτσομπολιά και άλλα πολλά που συνθέτουν εχθρικές συμπεριφορές τις οποίες είναι δύσκολο να ανεχτείς, αλλά ούτε μπορείς να τις αλλάξεις γιατί οφείλονται σε αιτίες πολύ βαθιές και άσχετες με τις αφορμές που επικαλούνται. Αν δεν μετακομίσεις ή δεν φύγει αυτός για να ησυχάσεις, τότε είναι πολύ δύσκολο να βρεις λύση και να μη σου κάνει διαρκώς τη ζωή μαύρη.

Κάτι ανάλογο έχει συμβεί και με τη χώρα μας, που της έτυχε ένα πολύ ωραίο οικόπεδο και ένας πολύ κακός γείτονας, η Τουρκία. Μια χώρα για την οποία ο αείμνηστος Νεοκλής Σαρρής είχε πει χαρακτηριστικά ότι "όλα τα κράτη έχουν ιστορία, η Τουρκία έχει ποινικό μητρώο". Από τη στιγμή που εμφανίσθηκε στη γειτονιά, δεν έχει σταματήσει να προκαλεί πολέμους που οδηγούν σε ποταμούς αίματος και παρόλα αυτά έχει μούτρα να μιλάει και να προβάλλει συνεχώς νέες διεκδικήσεις που οδηγούν σε νέες συγκρούσεις. Μετά την γενοκτονία του θρακικού και του ποντιακού ελληνισμού, την μικρασιατική καταστροφή και το κάψιμο της Σμύρνης (για τα οποία δηλώνει περήφανη και μας υπενθυμίζει συνεχώς πως μας έπνιξε στη θάλασσα, αν και εμείς διδάσκουμε στα παιδιά μας ότι συνωστιστήκαμε στην προκυμαία!), αφάνισε την ελληνική μειονότητα της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου, κατέλαβε την μισή Κύπρο το 74 και την κατέχει μέχρι σήμερα, ενώ έφτασε σχεδιασμένα, μια ανάσα από τον πόλεμο με την Ελλάδα το 87 και το 96. Τα τελευταία χρόνια, μας έχει φορτώσει εκατοντάδες χιλιάδες λαθρομετανάστες και μας απειλεί επίσημα με casus belli σε περίπτωση που ασκήσουμε το νόμιμο δικαίωμα να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια. Τους δε τελευταίους μήνες δεν περνάει μέρα να μην μας προκαλεί κάποιο πρόβλημα, να μην εκφράζει μια απειλή ή μια ακόμα παράλογη διεκδίκηση.

Και τι κάνει η Ελλάδα απέναντι σε αυτόν τον κακό γείτονα; Επί πολλά χρόνια επέλεξε την πολιτική του κατευνασμού, με αποκορύφωμα τις κουμπαριές, τις επενδύσεις και τις επιθέσεις φιλίας. Δεν διεκδικεί τίποτα και το δηλώνει, διστάζει να ασκήσει ακόμα και νόμιμα δικαιώματα της και περιορίζεται να διαμαρτύρεται για τις τουρκικές παρανομίες και να παρακαλάει πότε πότε για την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης ή να επιζητά μια λύση για το Κυπριακό. Όπως όμως βλέπουμε εκ του αποτελέσματος, αυτή η πολιτική δεν απέδωσε. Επιπλέον η χώρα μας υιοθέτησε ένα αποτρεπτικό αμυντικό δόγμα, το οποίο βοήθησε να διατηρηθεί η ειρήνη όσο υπήρχαν κάποιες ισορροπίες στους αμυντικούς συσχετισμούς. Η πολύχρονη όμως οικονομική κρίση και τα μνημόνια έφεραν ανατροπή αυτών των ισορροπιών, πράγμα που ο κακός γείτονας βλέπει ως ευκαιρία, την οποία προσπαθεί να εκμεταλλευτεί ποικιλοτρόπως. Οι προσπάθειες του όμως αυτές, φαίνεται να μας αφύπνισαν τον τελευταίο καιρό, με αποτέλεσμα την ανάσχεση των κυμάτων λαθρομεταναστών που μας έστειλε τον Μάρτιο στον Έβρο και την πρόσφατη κινητοποίηση των ενόπλων δυνάμεων ως απάντηση στη navtex για σεισμικές έρευνες από το Oruc Reis νότια του Καστελλόριζου.

Και στις δυο περιπτώσεις οι κάτοικοι του Έβρου, που αποτελεί το σύνολο των χερσαίων μας συνόρων με την Τουρκία, συμπεριφέρθηκαν ως σύγχρονοι Ακρίτες με αίσθηση της αποστολής να φυλάττουν τις νέες Θερμοπύλες του Ελληνισμού. Η ψυχραιμία, η ετοιμότητα και η εγρήγορση, η αποφασιστικότητα και οι πρωτοβουλίες αλληλεγγύης, μας έκαναν περήφανους και ενίσχυσαν την αυτοπεποίθηση όλων των Ελλήνων. Έχει διπλή αξία ότι οι συμπεριφορές αυτές προήλθαν από τους κατά τα άλλα φιλήσυχους Εβρίτες που ζώντας στη μεθόριο ξέρουν να εκτιμούν την αξία της ειρήνης, που αγαπούν την πατρίδα και υψώνουν από άκρη σε άκρη την ελληνική σημαία, που αγκαλιάζουν με αγάπη τους υπερασπιστές των συνόρων μας αλλά ταυτόχρονα επιλέγουν την ειρηνική συμβίωση με τους μουσουλμάνους και είναι ιδιαίτερα φιλικοί και φιλόξενοι με τους Τούρκους επισκέπτες, ενώ χαίρονται και οι ίδιοι να ταξιδεύουν στην Ανατολική Θράκη. Ξέρουν όμως πολύ καλά ότι στην κρίσιμη στιγμή είναι αυτοί που πρώτοι θα δώσουν τη μάχη "υπέρ βωμών και εστιών".

Απέναντι στον κακό γείτονα που αντιλαμβάνεται τα πάντα με όρους ισχύος και τα υπολογίζει με τα μαθηματικά του Ακάρ, η ενότητα, η ψυχραιμία, η αποφασιστικότητα και το φρόνημα των Εβριτών είναι ένα πανίσχυρο ανάχωμα, πιο ισχυρό ακόμα και από την πλεονεκτική για μας, μορφολογία του εδάφους. Ακόμα και σε αυτή τη χρονική φάση που η Τουρκία έχει στρέψει τις βλέψεις της στη θάλασσα και στο νότο, παραμένει πολύ σημαντικό για την Ελλάδα να είναι ο Έβρος δυνατός, απροσπέραστος και αν χρειαστεί απειλητικός.

Καλά νέα για τον ζεόλιθο

Ο ζεόλιθος είναι ένα ορυκτό με μεγάλη απορροφητικότητα και ιοντοανταλλακτική ικανότητα, κυριολεκτικά ένα σφουγγάρι της φύσης. Οι εκπληκτικές του ιδιότητες ακόμα ερευνώνται, ενώ είναι πάρα πολλές οι ευεργετικές του εφαρμογές (γεωργία, δενδροκομία, κτηνοτροφία, βιομηχανία, κατασκευές, φίλτρα νερού, καθαρισμός υδάτων λιμνών και ποταμών, απορρύπανση αποβλήτων, ακόμα και στον άνθρωπο) και διαρκώς ανακαλύπτονται και νέες. Είναι ενδεικτικό ότι χρησιμοποιήθηκε για τη μείωση των επιπτώσεων στο Τσέρνομπιλ και στη Φουκουσίμα.

Για τον Έβρο όμως ο ζεόλιθος που βρίσκεται σε μεγάλες ποσότητες άριστης ποιότητας στην περιοχή των Πετρωτών, αλλά και στους Μεταξάδες, τη Λευκίμμη και αλλού, δεν αποτελεί παρά άλλη μιά πονεμένη ιστορία της μη ανάπτυξης της περιοχής, μια ακόμα σελίδα στο βιβλίο των χαμένων ευκαιριών. Προσπάθειες πολλών επί 20 περίπου χρόνια προσέκρουσαν σε τοίχο γερό, φτιαγμένο από αντίθετα επιχειρηματικά συμφέροντα, διαπλοκή, διαφθορά και γραφειοκρατία συνεπικουρούμενη από τον απαρχαιωμένο μεταλλευτικό κώδικα που καμιά κυβέρνηση δεν τολμάει να αλλάξει. Το θέμα έφτασε μέχρι τη Βουλή από τον Γιώργο Ντόλιο, έφτασε και στον εισαγγελέα αλλά άκρη δεν βγήκε. Αν υπήρχε ζωντανή ερευνητική δημοσιογραφία στη χώρα μας, αυτό θα ήταν ένα πολύ ωραίο θέμα που θα έβγαζε άνετα μια σειρά ντοκυμαντέρ, αλλά δυστυχώς δεν υπάρχει.

Φαίνεται όμως ότι αυτή η φάση εμπλοκής ολοκληρώνεται σιγά-σιγά, καθώς μετά την παταγώδη αποτυχία της Geovet, δόθηκε μια άδεια εξόρυξης στον "Όλυμπο" και παράλληλα οι κάτοικοι και μετανάστες Πετρωτιώτες προχώρησαν στην ίδρυση μια δικής τους εταιρίας με σκοπό την εξόρυξη αλλά και την επί τόπου επεξεργασία του ζεόλιθου. Πριν λίγες μέρες η "Λιθοξόος ΑΒΕΕ" πήρε την έγκριση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για εξόρυξη σε περιοχή 29 ιδιόκτητων στρεμμάτων. Αυτό είναι ένα καλό νέο, αποτελεί δικαίωση προσπαθειών και δίνει ελπίδα. Ωστόσο ο δρόμος ακόμα παραμένει μακρύς καθώς απομένει η άδεια εξόρυξης και το κυριότερο, η χρηματοδότηση για την κατασκευή μιας μονάδας επεξεργασίας.

Αφορμή για το μικρό αυτό κείμενο πήραμε από ένα ελπιδοφόρο άρθρο του Βαλάντη Χατζηγεωργίου, ενός από τους πρωτεργάτες για τη διάδοση του ζεόλιθου στη χώρα μας.

Πληροφορίες για τον ζεόλιθο και τις ιδιότητες του μπορείτε να βρείτε εδώ, αλλά και σε πολλές άλλες πηγές στο διαδίκτυο. Προσοχή μόνο γιατί μπαίνοντας στη νέα φάση ήδη εμφανίστηκαν οι αρνητές. Είναι απίστευτο το πόσες δυνάμεις, κρυφές και φανερές, λειτουργούν οργανωμένα για τη μη πρόοδο του τόπου μας...

Χρυσή επέτειος

Συμπληρώνονται σήμερα ακριβώς 100 χρόνια από την 14η Μαϊου 1920, την ένδοξη ημέρα που απελευθερώθηκε η Θράκη. Τα 560 χρόνια σκλαβιάς, γεμάτα σφαγές και διωγμούς δεν στάθηκαν ικανά να εξαλείψουν το ελληνικό στοιχείο από την περιοχή, ούτε να κάμψουν το φρόνημα και την επιθυμία για ελευθερία. Αντίθετα, φαίνεται πως στους Εβρίτες καλλιέργησαν ένα dna θάρρους, αποφασιστικότητας, υπομονής και επιμονής, στοιχεία που είδαμε να αναδεικνύονται πρόσφατα σε Καστανιές και Δέλτα.

Και τώρα, όπως και τότε, οι ελληνικές δυνάμεις έγιναν δεκτές με ενθουσιασμό από τον τοπικό πληθυσμό και υποστηρίχθηκαν με κάθε τρόπο. Τα ξημερώματα εκείνης της ημέρας, οι ναύτες του οπλιταγωγού Μυκάλη ΙΙΙ και οι στρατιώτες της Μεραρχίας Ξάνθης υπό τον στρατηγό Κωνσταντίνο Μαζαράκη, αποβιβάσθηκαν στο λιμανάκι του Δεδέαγατς, ύψωσαν την ελληνική σημαία στο Διοικητήριο (σημερινό Ταχυδρομείο) και συμμετείχαν με πλήθος κόσμου στην πανηγυρική δοξολογία που τελέσθηκε στον εμβληματικό ναό του Αγίου Νικολάου. Στην συνέχεια απελευθέρωσαν τις Φέρες, το Σουφλί και ολοκλήρωσαν την επόμενη μέρα στο ιστορικό και πολυπληθές Διδυμότειχο, μέσα σε επίσης πανηγυρικό κλίμα.

Την επέτειο αυτή τιμούμε κάθε χρόνο στον Έβρο με διάφορες εκδηλώσεις που φέτος θα έπρεπε να ήταν ακόμα πιο εντυπωσιακές λόγω της συμπλήρωσης των 100 χρόνων. Αλλά όπως λέγεται, όταν οι άνθρωποι κάνουν σχέδια, οι θεοί γελάνε. Αυτό αποδείχθηκε περίτρανα και στην περίπτωση μας, αφού ο απρόβλεπτος κορωνοϊός και οι περιορισμοί που έφερε, ακύρωσαν όλα τα προγράμματα. Ελπίζουμε τα σημαντικότερα από αυτά να πραγματοποιηθούν μόλις αυτό γίνει εφικτό και να μην χαθεί έτσι αυτή η ευκαιρία.

Η ιστορία της Θράκης δεν είναι επαρκώς γνωστή ούτε αναλυτικά καταγεγραμμένη. Επίσης στην ελληνική ιστορία δεν έχει λάβει τη θέση που της αξίζει. Ευτυχώς υπάρχουν οι αξιέπαινες προσπάθειες της Αγγέλας Γιαννακίδου, του Διαμαντή Τριαντάφυλλου, του Παντελή Αθανασιάδη, του Μιχάλη Πατέλη, του Πέτρου Αλεπάκου, του Λευτέρη Τσινταράκη, του Θόδωρου Ορδουμποζάνη και άλλων, που θα πρέπει όμως να αναδειχθούν περισσότερο. Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Υπουργεία Πολιτισμού και Παιδείας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, μουσεία και πολιτιστικοί σύλλογοι έχουν χρέος να καταγράψουν την πλούσια ιστορία του τόπου μας από τα αρχαία μέχρι τα σύγχρονα χρόνια, να την κάνουν γνωστή στα μέλη τους και όχι μόνο, καθώς και να την προβάλλουν διεθνώς.

Χρόνια Πολλά!

Δεύτερο ημίχρονο

Από την Δευτέρα 4 Μαϊου μπαίνουμε σε μια νέα φάση της αντιμετώπισης του κορωνοϊού Covid19 που εξελίχθηκε σε πανδημία, αφαιρώντας παγκοσμίως εκατοντάδες χιλιάδες ζωές και ανατρέποντας την καθημερινότητα για όλες τις υπόλοιπες. Η πετυχημένη ελληνική στρατηγική «μένουμε σπίτι» μετατρέπεται πλέον σε «μένουμε ασφαλείς» και μένει να κριθεί και αυτή εκ του αποτελέσματος.

Στο χρονικό αυτό σημείο μοιάζουμε με ομάδα που είναι έτοιμη να βγεί για το δεύτερο ημίχρονο του αγώνα. Στο πρώτο, παρά τις αντίθετες προβλέψεις, τα πήγαμε πολύ καλά και προηγούμαστε. Στην ανάπαυλα Μητσοτάκης, Τσιόδρας, Χαρδαλιάς, ΕΟΔΥ μας έδωσαν οδηγίες (αποστάσεις, καθαριότητα, μάσκες) ώστε να καταφέρουμε να κρατήσουμε το θετικό αποτέλεσμα μέχρι το τέλος. Θα χρειαστεί όμως να ξεπεράσουμε τους τραυματισμούς, αφού στο πρώτο ημίχρονο θυσιάσαμε πολλά (Πάσχα, Πρωτομαγιά), καθώς και να παραμείνουμε πειθαρχημένοι, πράγμα για το οποίο γενικώς δεν φημιζόμαστε.

Στον αγώνα αυτό συμμετέχουμε όλοι και η στάση του καθενός μας μπορεί να επηρεάσει την εξέλιξη, την οποία θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε με αγωνία καθημερινά στις 6 το απόγευμα. Ελπίζουμε το αποτέλεσμα να διατηρηθεί θετικό γιατί οι ζωές των ανθρώπων είναι η υπέρτατη αξία, κανείς δεν περισσεύει και το ανεκτίμητο ελληνικό καλοκαίρι έρχεται και δεν πρέπει να το χάσουμε κι αυτό.

Όσο για τον ορατό εχθρό, μετά το στοπ που έφαγε στις Καστανιές και στο Δέλτα, επανέρχεται με νέες μορφές απειλών όπως οι υπερπτήσεις, οι βαρκάδες και οι πυροβολισμοί. Όμως «έχουν γνώσιν οι φύλακες» και το προσωπικό ασφαλείας στον Έβρο έχει αποδείξει ότι μπορεί να τις αντιμετωπίσει με ψυχραιμία και αποφασιστικότητα. Νιώθουμε περήφανοι για όλους αυτούς (στρατιωτικούς, αστυνομικούς, συνοριοφύλακες, πυροσβέστες, εθνοφύλακες) που φυλάνε μέρα και νύχτα το ποτάμι. Τους αξίζουν πολλά συγχαρητήρια, όπως και στο υγειονομικό προσωπικό που την ίδια ώρα αντιμετωπίζει με αυταπάρνηση τον αόρατο εχθρό.

Οι άνθρωποι μας αυτοί, είναι η εμπροσθοφυλακή που αγωνίζεται στο διπλό μέτωπο. Για την επιτυχία της προσπάθειας τους είναι απαραίτητη η συμπαράσταση όλων μας. Ο κίνδυνος που ελλοχεύει είναι η χαλαρότητα. Ελπίζουμε ότι δεν θα πέσουμε στην παγίδα. Τα προγνωστικά και πάλι δεν είναι με το μέρος μας. Αλλά ως Έλληνες μπορούμε να τα ανατρέψουμε, καθώς είναι γνωστό ότι είμαστε ικανοί για το καλύτερο (όπως βέβαια και για το χειρότερο).

Πρωτόγνωρες καταστάσεις

Η πανδημία του κορωνοϊού COVID-19 έφτασε και στον Έβρο. Παρόλο που ήταν κάτι που το περιμέναμε, ωστόσο η ανακοίνωση του πρώτου επιβεβαιωμένου κρούσματος στις 17 Μαρτίου στην Αλεξανδρούπολη προκάλεσε μια παγωμάρα. Η πρώτη αυτή περίπτωση είχε απροσδιόριστη πηγή προέλευσης και αφορούσε γνωστό και ιδιαίτερα συμπαθή Αλεξανδρουπολίτη, στρατιωτικό, μουσικό και οικογενειάρχη. Ακολούθησε ένα κύμα ευχών και μηνυμάτων συμπαράστασης που έδειξε πως είμαστε ενωμένοι και αλληλέγγυοι απέναντι στον νέο αόρατο εχθρό.

Σήμερα 23 Μαρτίου φτάσαμε να έχουμε 9 ασθενείς που νοσηλεύονται στο Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης, το οποίο αποτελεί νοσοκομείο αναφοράς για όλη την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Τρεις από αυτούς νοσηλεύονται σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας και οι υπόλοιποι έξι σε Μονάδες Ειδικών Λοιμώξεων. Ευχόμαστε σε όλους περαστικά και ελπίζουμε η επέκταση της νόσου να είναι περιορισμένη. Αυτό όμως είναι κάτι που εξαρτάται από τα μέτρα της κυβέρνησης, από τις ενέργειες της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και από την ατομική ευθύνη και την συμπεριφορά όλων μας.

Από σήμερα εφαρμόζονται και τα νέα μέτρα απαγόρευσης της κυκλοφορίας. Αυτές είναι πρωτόγνωρες καταστάσεις για όλους και η προσαρμογή οπωσδήποτε είναι δύσκολη. Για αρχή οι Εβρίτες έδειξαν σε γενικές γραμμές πειθαρχία και αντιμετώπισαν την κατάσταση με ψυχραιμία. Είδαμε ανθρώπους να κυκλοφορούν κατά μόνας ή το πολύ ανά δυο, πολλούς με μάσκες και γάντια (τα οποία πάντως δεν πρέπει να πετάμε όπου να 'ναι) και μικρή κίνηση οχημάτων παρά την βροχή. Η μεσημεριανή εικόνα των άδειων δρόμων στην Αλεξανδρούπολη είναι θλιβερή και κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα πότε θα επιστρέψουμε στους κανονικούς μας ρυθμούς.

Την ίδια στιγμή στις Καστανιές οι "δυστυχισμένοι" δεν λένε να το βάλουν κάτω και συνεχίζουν τις προσπάθειες εισβολής με βροχή καπνογόνων. Το προσωπικό των σωμάτων ασφαλείας, παρά την πολυήμερη κόπωση, τις αντιμετωπίζει με επιτυχία και αυτό είναι κάτι που γεμίζει με αυτοπεποίθηση και περηφάνια όλους τους Εβρίτες. Οι κάτοικοι στις Καστανιές δείχνουν με συγκινητικό τρόπο την ευγνωμοσύνη τους και μια ομάδα εθελοντισμού εργάζεται άοκνα για να προσφέρει υπηρεσίες σε αυτούς που φυλάνε τις σύγχρονες "Θερμοπύλες". Από όλη την Ελλάδα φτάνουν δέματα και μηνύματα συμπαράστασης και αλληλεγγύης, δείχνοντας ισχυρότατο φρόνημα απέναντι στον ορατό εχθρό.

Τα μέτωπα αυτή τη στιγμή στον Έβρο είναι δυο και παραμένουν ανοιχτά. Δεν είναι εύκολο να γίνουν προβλέψεις για την εξέλιξη τους, ούτε για τα παρεπόμενα στον τομέα της οικονομίας. Τώρα προέχει η ζωή και η υγεία όλων και η ασφάλεια της πατρίδας. Πολλά θα εξαρτηθούν από την στάση και την συμπεριφορά των Εβριτών, που στα δύσκολα βγάζουν τον καλύτερο τους εαυτό. Τα πρώτα δείγματα είναι θετικά και επιτρέπουν συγκρατημένη αισιοδοξία, ωστόσο έχουμε πολύ και ανηφορικό δρόμο ακόμα μπροστά μας...

Αμερικανικό ενδιαφέρον

Άλλη μια επιβεβαίωση του μεγάλου ενδιαφέροντος των ΗΠΑ για την Αλεξανδρούπολη, το λιμάνι της και την ευρύτερη περιοχή, αποτέλεσε η επίσημη επίσκεψη αντιπροσωπείας υψηλόβαθμων κρατικών αξιωματούχων στις 6 και 7 Μαρτίου. Για πολλοστή φορά επισκέφθηκε την πόλη ο Πρέσβης Τζέφρυ Πάιατ, αεικίνητος αν και τραυματίας. Μαζί του ο Υφυπουργός Εξωτερικών Μάθιου Πάλμερ, υπεύθυνος για θέματα Ευρώπης-Ευρασίας (ακριβής τίτλος: Deputy Assistant Secretary, Bureau of European and Eurasian Affairs) και ο Πρόξενος των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη Γκρέγκορυ Φλέγκερ.

Οι Αμερικανοί επίσημοι στη διάρκεια της επίσκεψης τους συναντήθηκαν με τη Διοίκηση του Οργανισμού Λιμένα Αλεξανδρούπολης παρουσία του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Καραμανλή , αλλά και με τον Περιφερειάρχη Χρήστο Μέτιο, τον Μητροπολίτη Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμο, τον Περιφερειακό Διευθυντή της Ελληνικής Αστυνομίας Πασχάλη Συριτούδη, καθώς και με εκπροσώπους της Gastrade.

"Είμαστε εδώ για να υπογραμμίσουμε τη σταθερή δέσμευση μας σε αυτό το πρότζεκτ, σε αυτό το λιμάνι, να υποστηρίξουμε την αμερικανική επένδυση και επίσης να εκφράσουμε την αλληλεγγύη μας στον ελληνικό λαό αυτή τη δύσκολη στιγμή" είπε ο κ. Πάλμερ που παράλληλα δήλωσε εντυπωσιασμένος από τον επαγγελματισμό των ελληνικών αρχών ασφαλείας, ενώ επανέλαβε την δήλωση Τραμπ ότι η Ελλάδα έχει δικαίωμα να ασφαλίσει τα σύνορα της.

Ο κ. Πάιατ που έχει συμβάλλει αποφασιστικά στην αναβάθμιση των σχέσεων Ελλάδας-ΗΠΑ αλλά σε λίγους μήνες θα αποχωρήσει από την Πρεσβεία στην Αθήνα, δρομολογεί σταθερά την ανάπτυξη της περιοχής που χαρακτηρίζει στρατηγική, με κεντρικό μοχλό το λιμάνι και τον πλωτό σταθμό LNG. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο κ. Φλέγκερ που πρόσφατα δήλωσε ότι "ως αμερικανική κυβέρνηση αντιλαμβανόμαστε τη στρατηγική αξία του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης. Ρόλος μας είναι να ενισχύσουμε αυτό το προφίλ, όπως κι έχουμε κάνει. Υπάρχει ενδιαφέρον από Αμερικανούς επιχειρηματίες, το ενδιαφέρον αυτό επεκτείνεται και πέρα από το λιμάνι, αλλά θα δούμε πως θα πάει αυτό. Το ΤΑΙΠΕΔ δεν έχει καθορίσει ακόμα τους όρους ή το χρονοδιάγραμμα. Ελπίζουμε πως αυτή η διαδικασία θα τρέξει ταχύτερα..."

Από την ελληνική πλευρά ο κ. Καραμανλής αναφέρθηκε στα έργα υποδομών που είναι απαραίτητα να προχωρήσουν για να στηρίξουν την λειτουργικότητα του λιμανιού και την ανάπτυξη της περιοχής ως διαμετακομιστικού κέντρου. Πιο γρήγορα φαίνεται ότι θα προχωρήσει η οδική σύνδεση με την Εγνατία και η ανατολική περιφερειακή οδός της Αλεξανδρούπολης, καθώς όπως είπε: "στο α΄εξάμηνο του 2020 θα είναι έτοιμη για δημοπράτηση". Όσο για την αναφορά στην ηλεκτροδότηση της σιδηροδρομικής γραμμής Αλεξανδρούπολης - Ορμενίου, ήταν πολύ αόριστη και μάλλον έχει ακόμα πολύ δρόμο μπροστά της.

Το ενδιαφέρον για την ανάπτυξη του Έβρου είναι καλοδεχούμενο από όποια πλευρά και αν προέρχεται, καθώς αυτό είναι το διαχρονικό ζητούμενο, όπως και το παράπονο των ηρωικών κατοίκων της περιοχής που βρίσκεται μεν στο επίκεντρο των διεθνών εξελίξεων, αλλά ταυτόχρονα πολύ μακριά από την Αθήνα και την υδροκέφαλη, αργοκίνητη, διεφθαρμένη και συγκεντρωτική ελληνική γραφειοκρατία. Αλλά και τα υπερπολύτιμα νησιά του Αιγαίου μας για τους ίδιους λόγους δεν υποφέρουν;

Παρέλαση επισήμων

Πως τα φέρνει η ζωή καμιά φορά... Λίγες μόλις μέρες αφού αποχαιρέτησε τη Θράκη ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης (υποσχόμενος μάλιστα να μας ξαναεπισκεφθεί τον Μάιο), βρέθηκε εκτάκτως και πάλι στον Έβρο την Τρίτη 5/3. Αυτή τη φορά μάλιστα συνοδευόταν από κορυφαίους Ευρωπαίους αξιωματούχους όπως ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, η νέα Πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα Φαν ντερ Λαϊεν, ο Πρόεδρος του Ευρωκοινοβούλιου Νταβίντ Σασόλι και ο Πρωθυπουργός της Κροατίας Αντρέι Πλένκοβιτς που ασκεί αυτή την περίοδο την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σκοπός της επίσκεψης ήταν η επί του πεδίου παρουσία, η ιδίοις όμμασι επιθεώρηση της κατάστασης που δημιουργήθηκε και η αποστολή μηνυμάτων σε διάφορους αποδέκτες. Το κλίμα υποδοχής στην Αλεξανδρούπολη ήταν θερμό και ο Πρωθυπουργός μέσα στα χαμόγελα δήλωσε με περηφάνια μπροστά σε φίλους και στον Δήμαρχο Γιάννη Ζαμπούκη ότι "ο Έβρος μένει πάντα όρθιος". Στη συνέχεια οι επίσημοι μεταφέρθηκαν με ελικόπτερα στις Καστανιές (απέφυγαν ευτυχώς να περάσουν από τις τρύπες-ντροπή της Εγνατίας οδού), όπου περιέργως σήμερα τα πράγματα ήταν ήσυχα από την τουρκική πλευρά, αποδεικνύοντας για μια ακόμα φορά πόσο οργανωμένα και σκηνοθετημένα είναι όλα όσα συμβαίνουν.

Στην κοινή συνέντευξη τύπου που έδωσαν στις Καστανιές, ο κ. Μητσοτάκης χαρακτήρισε επιτέλους την Τουρκία ως "επίσημο διακινητή μεταναστών" και το πρόβλημα "όχι πια προσφυγικό και μεταναστευτικό, αλλά ασύμμετρη απειλή". Επεσήμανε ότι "η Ευρώπη μέχρι σήμερα απέτυχε να βρει μια κοινή λύση στο σύνθετο αυτό πρόβλημα", εκφράζοντας ελπίδες για αλλαγή και πιο έμπρακτη συμπαράσταση στην Ελλάδα.

Στην συνέχεια πήρε το λόγο ο κ. Σαρλ Μισέλ και έστειλε μήνυμα συμπαράστασης, τόνισε την σημασία της προστασίας των συνόρων με παράλληλο σεβασμό στο διεθνές δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η κ. Φαν ντερ Λάιεν δήλωσε ότι η FRONTEX θα στείλει άμεσα μια ομάδα ταχείας επέμβασης με 100 άνδρες, 7 σκάφη, 2 ελικόπτερα, 1 αεροσκάφος και 2 οχήματα με κάμερες. Επιπλέον δήλωσε ότι η ΕΕ θα παράσχει στην Ελλάδα οικονομική ενίσχυση 700 εκ. ευρώ (350 άμεσα και 350 μετά από τροποποίηση προϋπολογισμού), αλλά με τα ευρωπαϊκά χρήματα είμαστε "καμμένοι στο χυλό" και γενικά από την ομιλία της δεν προέκυψαν ενδείξεις για ριζική αλλαγή στάσης της Κομισιόν στο μεταναστευτικό ζήτημα. Με γερμανική αυτοπεποίθηση δήλωσε ότι "όσοι προσπαθούν να δοκιμάσουν την ενότητα της Ευρώπης θα απογοητευθούν" και στο τέλος ευχαρίστησε την Ελλάδα που λειτούργησε ως ευρωπαϊκή ασπίδα (αυτό μάλιστα το είπε στα ελληνικά!), ενώ πρόσθεσε ότι η Τουρκία δεν είναι εχθρός.

Σε διαφορετικό μήκος κύματος συνέχισε ο Ιταλός κ. Σασόλι που είπε πως "αν είχαμε ακούσει πριν ενάμιση χρόνο το Ευρωκοινοβούλιο και είχαμε προχωρήσει στη μεταρρύθμιση του Δουβλίνου, πιθανότατα δεν θα αντιμετωπίζαμε τις σημερινές συνθήκες". Εξέφρασε μάλιστα την επιθυμία του για άμεση αλλαγή στάσης και νέα κοινή ευρωπαϊκή στρατηγική, διαφορετικά όπως είπε "η σημερινή παρουσία θα ήταν ανώφελη". Για να δούμε... Τέλος ο κ. Πλένκοβιτς ευχαρίστησε την ελληνική κυβέρνηση για την αλλαγή στάσης της και είπε πως είναι προς όφελος όλων, τα ελληνικά σύνορα να μην είναι διάτρητα.

Μετά από 4 ημέρες εντάσεων που έχουν οδηγήσει σε 26.000 περίπου αποτροπές παράνομων εισόδων και 200 συλλήψεις, περιμένουμε να δούμε το επόμενο διάστημα τα αποτελέσματα των επισκέψεων αυτών, απολαμβάνοντας προς το παρόν το υψηλό φρόνημα, την κινητοποίηση, την ετοιμότητα και την αλληλεγγύη που επιδεικνύουν οι συμπατριώτες μας και το προσωπικό του στρατού και των δυνάμεων ασφαλείας σε όλο το μήκος του Έβρου, χωρίς να έχουμε ψευδαισθήσεις ότι οι δυσκολίες τελείωσαν.

Ζόρια στο ποτάμι

Τις τελευταίες μέρες επικρατεί μεγάλη ένταση στον Έβρο, μετά την δήλωση του Ερντογάν ότι ανοίγει τα σύνορα της χώρας του (λες και τα είχε ποτέ κλειστά) και την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης να κλείσει το τελωνείο στις Καστανιές και να σφραγίσει τα σύνορα με την Τουρκία.

Είχε προηγηθεί η σφαγή Τούρκων στρατιωτών στο Ιντλίμπ της Συρίας και η λεκτική μόνο συμπαράσταση Ευρωπαίων και ΝΑΤΟικών, κάτι που ισοδυναμεί ουσιαστικά με άρνηση για περαιτέρω εμπλοκή. Ως αντίποινα ο Ερντογάν προχώρησε στο άνοιγμα των συνόρων και ο κρατικός μηχανισμός του ώθησε οργανωμένα χιλιάδες Αφγανούς, Ιρακινούς, Πακιστανούς, Αφρικανούς και Σύριους από την Κωνσταντινούπολη προς τα ελληνοτουρκικά σύνορα με μισθωμένα λεωφορεία, ταξί και άλλα μέσα, αποδεικνύοντας έτσι ότι είναι ο μεγαλύτερος διακινητής ανθρώπινων ψυχών, πράγμα που αποτελεί διεθνές έγκλημα.

Η Ελλάδα αυτή τη φορά αντέδρασε αποφασιστικά κλείνοντας έγκαιρα το τελωνείο στις Καστανιές και κινητοποιώντας συνοριοφύλακες και στρατό. Στο σημείο συσσωρεύτηκαν αρχικά 2-3.000 επίδοξοι εισβολείς και ήταν αναπόφευκτο να προκληθούν κάποια  επεισόδια με ρίψεις δακρυγόνων και από τις δυο μεριές! Ακολούθησαν πέτρες, καδρόνια, μολότοφ, ιαχές, κοψίματα συρματοπλέγματος και άλλα ευτράπελα που δεν έκαμψαν τη στάση και την ψυχραιμία των υπερασπιστών.

Ωστόσο τα 200 περίπου χιλιόμετρα των συνόρων έχουν αρκετές ιδιαιτερότητες και δυσκολίες, ενώ και το ποτάμι φέτος λόγω του πολύ ήπιου χειμώνα δεν έχει φουσκωμένα νερά. Έτσι μεμονωμένες ομάδες κυρίως νέων ανδρών κατάφεραν να περάσουν από άλλα σημεία. Έγιναν 66 συλλήψεις την Παρασκευή και 73 το Σάββατο, ενώ είναι πιθανό να έχουν περάσει και άλλοι. Πάντως οι αριθμοί αυτοί δεν έχουν καμιά σχέση με την άθλια προπαγάνδα του Ερντογάν που ανακοίνωσε σχεδόν πανηγυρικά ότι έχουν περάσει 30.000 και ειδοποίησε τον φίλο του Ορμπάν να σφραγίσει τα σύνορα της Ουγγαρίας!

Άθλια δημοσιεύματα είχαμε όμως και από την ελληνική πλευρά. Κάποιος έγραψε ότι φεύγουν κάτοικοι και οικογένειες από τις Καστανιές, άλλος το αντέγραψε, ο τρίτος έγραψε ότι εκκενώνεται το χωριό και πάει λέγοντας, δημιουργώντας μια εντελώς ψεύτικη εικόνα. Θα έπρεπε όλοι αυτοί να ξέρουν ότι οι κάτοικοι του Έβρου δεν φοβούνται, αγαπούν τον τόπο τους, έχουν επιλέξει συνειδητά να μείνουν και να δημιουργήσουν σ΄αυτόν. Είναι πραγματικοί σύγχρονοι ακρίτες, γνωρίζουν ότι φυλάνε Θερμοπύλες και δήλωσαν πάντα δυναμικά παρόντες, και το 74 και το 87 και το 96. Έχουν μάθει όλη τους τη ζωή σε ανάλογες καταστάσεις και έχουν μια διαφορετική κουλτούρα από την οποία πηγάζει η εγκάρδια και υποστηρικτική τους στάση απέναντι στα παιδιά του στρατού και της αστυνομίας. Όσο για τους άνδρες της τοπικής εθνοφυλακής που έχουν κληθεί ήδη σε ετοιμότητα, είναι αποφασισμένοι και συνδυάζουν το υψηλό φρόνημα με την πολύ καλή γνώση της περιοχής.

Την Κυριακή ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης ανακοίνωσε ότι σε όλο το μήκος του ποταμού έχουν συγκεντρωθεί περίπου 13.000 μετανάστες, αριθμός που πρέπει να είναι πολύ κοντά στην πραγματικότητα. Η πίεση στα σύνορα μας θα συνεχιστεί και πιθανότατα θα αυξηθεί. Η αντοχή και η ψυχραιμία όσων έχουν επιφορτισθεί με την φύλαξη τους, θα δοκιμασθεί. Εμείς ευχόμαστε να ανταπεξέλθουν και συμπαραστεκόμαστε με κάθε τρόπο στο δύσκολο έργο τους.

Ελληνοβουλγαρική άνοιξη

Παρά τη σκιά δυσάρεστων γεγονότων (πρώτο κρούσμα κορωνοϊού στην Ελλάδα και συγκρούσεις κατοίκων με ΜΑΤ σε Λέσβο και Χίο), στην Αλεξανδρούπολη την Τετάρτη 26 Φεβρουαρίου είχε μια υπέροχη λιακάδα και στο καλό αυτό κλίμα διεξήχθη το 4ο συμβούλιο κορυφής Ελλάδας-Βουλγαρίας.

Επικεφαλής των δυο αντιπροσωπειών ήταν οι πρωθυπουργοί Μητσοτάκης και Μπορίσοφ, ενώ συμμετείχαν πολλοί υπουργοί από τις δυο χώρες. Στις δηλώσεις αλλά και στα πρόσωπα όλων, επιβεβαιώθηκε το καλό επίπεδο σχέσεων και συνεργασίας. Ωστόσο όπως είπε κάποιος, εχθρός του καλού είναι το καλύτερο. Και το καλύτερο στην ενίσχυση και εμβάθυνση της φιλίας και της συνεργασίας αυτής, πρέπει να αποτελεί διαρκή στόχο, καθώς Ελλάδα και Βουλγαρία μπορούν να αποτελέσουν ισχυρό άξονα σταθερότητας στην περιοχή.

Στους επί μέρους τομείς έγιναν ιδιαίτερες αναφορές:
- στον τουρισμό όπου ο κ.Μητσοτάκης ανέφερε ότι 3,5 εκατομμύρια Βούλγαροι επισκέφθηκαν πέρσι την Ελλάδα. Ωστόσο το νούμερο αυτό επιδέχεται σοβαρές αντιρρήσεις και ερμηνείες καθώς περιλαμβάνει επαναλαμβανόμενες ημερήσιες επισκέψεις ίδιων ατόμων που μένουν κοντά στα σύνορα και ολιγοήμερες επισκέψεις με πραγματικό σκοπό το εμπόριο και την εργασία, συνήθως μαύρη. Αναμφισβήτητο πάντως είναι ότι ο αριθμός Βούλγαρων τουριστών είναι μεγάλος και αφορά κυρίως την Θράκη και την Μακεδονία.
- στις επενδύσεις όπου η  Ελλάδα αποτελεί την 5η μεγαλύτερη χώρα σε ξένες επενδύσεις στη Βουλγαρία με πληθώρα επιχειρήσεων, μικρών και μεγάλων, ενώ και η Βουλγαρία ξεκίνησε να επενδύει πλέον στην Ελλάδα (συμμετοχή στο FSRU Αλεξανδρούπολης, αγορές κατοικιών, ξενοδοχείων κλπ).
- στις μεταφορές όπου και οι δυο πρωθυπουργοί έκαναν αναφορά στην σημασία του κάθετου οδικού άξονα Αλεξανδρούπολης-Ντιμίτροβγκραντ ("Μαρίτσα-Αλεξανδρούπολη" το είπε ο Μπορίσοφ). Πέραν αυτού θετικά φαίνεται να εξετάζει η ελληνική κυβέρνηση το αίτημα για αναβάθμιση της διασυνοριακής σύνδεσης Νυμφαίας-Μακάζας ώστε να εξυπηρετεί πλέον και φορτηγά και λεωφορεία. Τέλος μεταξύ των υπουργών μεταφορών Καραμανλή και Ζελιάσκοφ υπογράφηκε διμερής συμφωνία για τη διασυνοριακή σιδηροδρομική κυκλοφορία και ο Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε για σιδηροδρομική σύνδεση της Καβάλας (!) με την Αλεξανδρούπολη, το Μπουργκάς και τη Βάρνα, αλλά για το κομμάτι αυτό ας κρατάμε μικρό καλάθι, καθώς ο σιδηρόδρομος στη χώρα μας, σε αντίθεση με τη γείτονα, βρίσκεται σε πολύ κακή κατάσταση.
- στην άμυνα και ασφάλεια όπου ο κ. Μπορίσοφ μίλησε για επικοινωνία μεταξύ των στρατιωτικών των δυο χωρών (διεξάγονται ήδη κοινές ασκήσεις και σχεδιάζονται και άλλες), για την απόφαση αγοράς F16 block 70 και για air policing (αστυνόμευση εναέριου χώρου). Ο Βούλγαρος πρωθυπουργός μας ευχαρίστησε για την μηδενική ροή λαθραίων μεταναστών προς τη χώρα του κι εμείς με το τεράστιο πρόβλημα μείναμε να αναρωτιόμαστε μήπως θα πρέπει να μας δώσει τεχνογνωσία στον τομέα αυτό.
- στην ενέργεια όπου τρέχουν αυτή τη στιγμή οι σημαντικότερες συνέργειες με την μετοχική συμμετοχή της Βουλγαρίας στο υπό εξέλιξη έργο του πλωτού σταθμού επαναεριοποίησης (FSRU) της Αλεξανδρούπολης και την υλοποίηση του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου (IGB). Ο κ. Μπορίσοφ ανέφερε ότι το έργο αυτό μετά από διεθνή διαγωνισμό, δόθηκε σε δυο ελληνικές εταιρίες (προμήθεια σωλήνων και κατασκευαστικό έργο) και ζήτησε από τον Έλληνα πρωθυπουργό να ελέγχει ώστε το έργο να προχωρήσει γρήγορα και να ολοκληρωθεί εντός του έτους.

Πέρα από τα ελληνοβουλγαρικά τα οποία βρίσκονται στο καλύτερο σημείο παρά ποτέ, στη διάρκεια της διήμερης επίσκεψης του στη Θράκη ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε εκτενώς στην ενίσχυση του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου με το μεγάλο έργο ΣΔΙΤ για νέες φοιτητικές εστίες και την ίδρυση ξενόγλωσσων τμημάτων, ενώ έθεσε ως πρώτη προτεραιότητα την ίδρυση κτηνιατρικής σχολής αλλά και την αναβάθμιση-μεταφορά (;) της νοσηλευτικής. Για το μεταναστευτικό είπε ότι τώρα ο Έβρος φυλάσσεται καλύτερα (Όντως ακούμε καθημερινά τα ελικόπτερα και οι διαδικασίες για την πρόσληψη συνοριοφυλάκων προχώρησαν γρήγορα, αλλά ακόμα γινόμαστε μάρτυρες καθημερινών διελεύσεων και επικίνδυνων καταδιώξεων-συλλήψεων διακινητών), ενώ απευθυνόμενος στους επίδοξους λαθρομετανάστες τους είπε "μην έρχεστε" προκαλώντας υπομειδιάματα. Έκανε επίσης αναφορά στους απαράδεκτους χάρτες και τις παράνομες συμφωνίες της Τουρκίας που απειλούν την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή. Την συμβίωση χριστιανών και μουσουλμάνων στη Θράκη την χαρακτήρισε "παράδειγμα προς μίμηση, ελάχιστα γνωστό στο εξωτερικό, το οποίο θα πρέπει να διαφυλάξουμε ως κόρη οφθαλμού" (και να την βελτιώσουμε ακόμα περισσότερο, θα λέγαμε εμείς, σε αντίθεση με την διχαστική πολιτική που καλλιεργούν γνωστοί κύκλοι). Τέλος ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε την ευκαιρία να επισκεφθεί την Pharmaten στις Σάπες που αποτελεί παράδειγμα αναπτυσσόμενης επιχείρησης, καθώς και το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης στην Αλεξανδρούπολη όπου θαύμασε από κοντά το θεάρεστο έργο της Αγγέλας Γιαννακίδου. Το ραντεβού για την επόμενη επίσκεψη του έκλεισε για τον Μάιο στα πλαίσια των πανηγυρικών εκδηλώσεων για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της Θράκης. Εις το επανιδείν.

Βραβεία για την εβρίτικη επιχειρηματικότητα

Στην κατάμεστη από κόσμο και αισιοδοξία, αίθουσα του Αστέρα, το Επιμελητήριο Έβρου έκοψε την βασιλόπιτα για το 2020. Στην αυγή μιας νέας δεκαετίας, η εβρίτικη επιχειρηματικότητα (ή πιο σωστά το κομμάτι της που επιβίωσε από την δεκάχρονη λαίλαπα) έδειξε ότι είναι παρούσα και έτοιμη να αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις και ευκαιρίες.

Στο ξεκίνημα της καλά οργανωμένης εκδήλωσης, τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του Θανάση Μπέλλα που έφυγε πρόσφατα και ξαφνικά, αφήνοντας ένα δυσαναπλήρωτο κενό. Στην συνέχεια βραβεύτηκαν επιλεγμένες επιχειρήσεις:

- Η εταιρία ΕΒΡΙΤΙΚΑ ΚΕΛΛΑΡΙΑ με το βραβείο επιχειρηματικής αριστείας και εξαγωγικής δραστηριότητας (φωτο)

- Η Σπορελαιουργία ΕΓΝΑΤΙΑ με το βραβείο οικογενειακής επιχείρησης / διαδοχής

- Η ΜΕΤΚΕ - Αφοι Τσουλκανάκη με το βραβείο αναπτυσσόμενης επιχείρησης

- Το διαγνωστικό κέντρο ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ με το βραβείο κοινωνικής υπευθυνότητας

- Η ΜΙΚΡΟΖΥΘΟΠΟΙΙΑ ΣΑΜΟΘΡΑΚΗΣ που βγάζει την μπύρα FONIAS, με το βραβείο ανάδειξης της γεωγραφικής προέλευσης του προϊόντος

- Ο Προμηθευτικός Συνεταιρισμός ΑΚΡΙΤΑΣ με το βραβείο δικτύωσης - συνεργατικότητας

- και ο Συνεταιρισμός Παντοπωλών ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ με το βραβείο ανάπτυξης επιχειρηματικών συνεργειών.

Βραβεύτηκε επίσης η μαθητική εικονική επιχείρηση του 4ου Γενικού Λυκείου Αλεξανδρούπολης που συμμετέχει στο Junior Achievement Greece με την mobile εφαρμογή "Save on Sight".

Οι ηθικές αυτές επιβραβεύσεις έχουν τη δική τους αξία και σημασία για την συνέχιση του δύσκολου αγώνα που δίνουν οι επιχειρήσεις στον τόπο μας. Το Επιμελητήριο που είναι ο κύριος εκφραστής της ιδιωτικής οικονομίας, οφείλει να συμπαραστέκεται στον αγώνα αυτό με πολλούς τρόπους. Σε κάποιο βαθμό τα καταφέρνει, αλλά τα περιθώρια βελτίωσης είναι μεγάλα όπως και οι ανάγκες των μελών του.

Στην ομιλία του ο Πρόεδρος Χριστόδουλος Τοψίδης πέρα από την ανάγκη βελτίωσης της φορολογίας και της γραφειοκρατίας, αναφέρθηκε στην αδικία των οφειλόμενων ποσών του "12%" από το κράτος προς τις θρακιώτικες επιχειρήσεις για το διάστημα 2010-2015, εξήγγειλε την 19η Έκθεση alexpo που θα πραγματοποιηθεί φέτος από τις 19 έως τις 23 Ιουνίου και καυτηρίασε την στάση των τραπεζών που επιβαρύνουν την οικονομία με την υπέρμετρη αύξηση και επέκταση των πάσης φύσεως προμηθειών.

Είναι καιρός να καταλάβουμε όλοι σε αυτό τον τόπο την αξία της επιχειρηματικότητας, των επενδύσεων και ιδιαίτερα της παραγωγής. Παράγουμε πολλά και εξαιρετικά προϊόντα και μπορούμε να παράγουμε ακόμα περισσότερα, τα οποία αξίζει να φτάνουν σε όλη την Ελλάδα και να εξάγονται σε όλο τον κόσμο. Πρώτοι από όλους όμως θα πρέπει να τα καταναλώνουμε εμείς οι ίδιοι και να τα διαδίδουμε. Είναι πολύ σημαντικό να προτιμούμε ελληνικά προϊόντα και ακόμα πιο σημαντικό να προτιμούμε τοπικά για λόγους οικονομίας, απασχόλησης, περιβάλλοντος και άλλους. Ο στόχος αντιστροφής του μακροχρόνια ελλειμματικού εμπορικού ισοζύγιου για τη χώρα μας είναι δύσκολος αλλά θα πρέπει να τεθεί και να επιτευχθεί, καθώς πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι αποτελεί θέμα εθνικής επιβίωσης.

Επετειακή χρονιά

Ένα μόλις μήνα από την πρόσφατη επίσκεψη του στην Αλεξανδρούπολη και λίγο πριν ολοκληρώσει την θητεία του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος βρέθηκε στις 18 Ιανουαρίου και πάλι στον Έβρο και πιο συγκεκριμένα στο Διδυμότειχο, τιμώντας την εορτή του πολιούχου Αγίου Αθανασίου και τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της ιστορικής πόλης.

Κατά την παραμονή του στο Διδυμότειχο ο κ. Παυλόπουλος ανακηρύχθηκε επίτιμος δημότης της πόλης και στην ομιλία του αναφέρθηκε και πάλι στην προκλητική γείτονα Τουρκία που όπως είπε χαρακτηριστικά "ταξιδεύει με σημαίες ευκαιρίας". Πέρα από τα μηνύματα του προς Τουρκία, Ευρωπαϊκή Ένωση και ΗΠΑ, μίλησε και για την μακρά ιστορία και τις μεγάλες προσωπικότητες που γέννησε ο τόπος. Ο Πρόεδρος ολοκλήρωσε εκφράζοντας την πεποίθηση του ότι οι κάτοικοι του ιστορικού και όμορφου τόπου έχουν βαθιά χαραγμένο στην ψυχή και στο νου τους το αίσθημα της ευθύνης για την πορεία του!

Το 2020 είναι μια σημαντική χρονιά-ορόσημο για τον Έβρο και τη Θράκη, καθώς συμπληρώνονται 100 χρόνια από την απελευθέρωση της από τον οθωμανικό ζυγό. Είναι μια χρυσή επέτειος για τον ελληνισμό της περιοχής που επιβίωσε από 600 (και όχι 400) χρόνια σκλαβιάς και χειρότερες συνθήκες καθώς βρισκόταν εγγύτερα στα κέντρα και τις δυνάμεις καταστολής της οθωμανικής αυτοκρατορίας.

Την επέτειο αυτή οφείλουμε να την τιμήσουμε ανάλογα με σοβαρές εκδηλώσεις που να αναδείξουν τα σημαντικά συνεκτικά στοιχεία που συνετέλεσαν στην μακρόχρονη εθνική επιβίωση σε τόσο αντίξοες συνθήκες: θρησκεία, πίστη, θάρρος, φρόνημα, φιλοπατρία, αλληλεγγύη, εργατικότητα, οικογένεια, γλώσσα, πολιτισμός, μουσική, ήθη και έθιμα, διατροφή και άλλα. Ταυτόχρονα είναι μια ευκαιρία να αναδείξουμε την τεράστια ιστορία της Θράκης, που έχει αναδειχθεί ελάχιστα μέχρι σήμερα και είναι άγνωστη εν πολλοίς ακόμα και στους ίδιους τους κατοίκους της.

Η Περιφέρεια, οι Δήμοι όπως και πολλοί συλλογικοί φορείς (Εθνολογικό Μουσείο Θράκης, Ιστορικό Μουσείο Αλεξανδρούπολης, Σύλλογος Εβριτών Ροδόπης, Εθνικός Αλεξανδρούπολης και άλλοι) προετοιμάζουν εκδηλώσεις που θα κορυφωθούν στο διάστημα από τον Μάιο μέχρι τον Σεπτέμβριο. Τις περιμένουμε με ανυπομονησία, ευχόμενοι να απευθύνονται στο σύνολο του πληθυσμού και όχι μόνο σε κάποιες ελίτ, καθώς και να μεταφέρουν την σημαντική ιστορική γνώση ιδιαίτερα στις νέες γενιές.

Οι Βούλγαροι μπήκαν στο LNG της Αλεξανδρούπολης

Μετά από μακροχρόνιο ενδιαφέρον, ολοκληρώθηκε και τυπικά η συμμετοχή της Βουλγαρίας στο έργο του τερματικού σταθμού LNG της Αλεξανδρούπολης. Στις 8 Ιανουαρίου έπεσαν οι υπογραφές παρουσία της υπουργού ενέργειας της Βουλγαρίας κυρίας Πέτκοβα και η Bulgartransgaz απέκτησε το 20% της GASTRADE, εταιρίας του ομίλου Κοπελούζου που είχε την ιδέα και αναπτύσσει το έργο, το οποίο έχει την στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ (στις φωτογραφίες από την τελετή βλέπουμε σημαίες της Βουλγαρίας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ, αλλά δεν βλέπουμε ελληνική σημαία, παρόλο που η Gastrade είναι εταιρία που εδρεύει στην Ελλάδα).

Την ίδια ώρα με τις υπογραφές αυτές, Πούτιν και Ερντογάν εγκαινίασαν τον Turkish Stream παρουσία του Βούλγαρου Πρωθυπουργού Μπόικο Μπορίσοφ. Με το έργο αυτό που υλοποιήθηκε γρήγορα και ουσιαστικά αντικατέστησε το αποτυχημένο project Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη, το ρωσικό φυσικό αέριο φτάνει πλέον υποθαλάσσια στην Ανατολική Θράκη και από εκεί σε Ελλάδα και Ευρώπη, ενώ σχεδιάζεται μια δεύτερη παράκαμψη προς Βουλγαρία και Σερβία, παρά τις αντιρρήσεις των Αμερικανών.

Η μάχη των αγωγών βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Η κατασκευή του TAP ολοκληρώθηκε, ο Turkish Stream λειτουργεί ήδη, ο IGB προχωράει με γρήγορους ρυθμούς, ενώ λίγες μέρες πριν, Ελλάδα, Κύπρος και Ισραήλ υπέγραψαν συμφωνία για την κατασκευή του East Med, ενός έργου δύσκολου και μεγαλεπήβολου. Όσο για τον πλωτό τερματικό σταθμό επαναεριοποίησης (FSRU) της Αλεξανδρούπολης, παρά τις καθυστερήσεις, μπαίνουμε στην τελική ευθεία. Gaslog, ΔΕΠΑ και Bulgartransgaz απέκτησαν συμμετοχή και αναζητείται ένας ακόμη εταίρος με πιθανή την ρουμανική Romgaz. Θα ακολουθήσει άμεσα το δεσμευτικό market test. Στην συνέχεια θα έχουμε διαδικασίες για την εξασφάλιση χρηματοδότησης και επιχορηγήσεων από το ελληνικό πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και από ευρωπαϊκά προγράμματα καθώς και διαγωνισμούς για προμήθειες και κατασκευές. Σύμφωνα με την τελευταία ανακοίνωση της εταιρίας, το έργο αναμένεται να λειτουργήσει το 2022, αντί του 2021 ή του 2020 που είχε εκτιμηθεί στο παρελθόν.

Μέχρι τότε στην Αλεξανδρούπολη θα πρέπει να γίνει ένας ανοιχτός διάλογος για το έργο αυτό που θα αλλάξει την φυσιογνωμία της περιοχής και θα την μετατρέψει σε ενεργειακό κόμβο. Η τοπική κοινωνία χρειάζεται ολοκληρωμένη ενημέρωση τόσο για τα οφέλη (οικονομικά, εργασιακά αλλά και γεωστρατηγικά), όσο και για τις πιθανές απώλειες σε τουρισμό, αλιεία κλπ καθώς και για τους κινδύνους σε ανθρώπους και περιβάλλον.